Cách làm xôi khúc chay dẻo thơm tròn vị

NGUỒN GỐC CỦA MÓN XÔI KHÚC

Xôi khúc xuất phát từ miền Bắc nước ta, đặc biệt là các vùng đồng bằng sông Hồng, nơi cây khúc mọc nhiều vào mùa xuân. Cây khúc thường mọc tự nhiên ở bờ ruộng, bãi đất trống, thường được người dân thu hoạch để làm nguyên liệu cho món xôi.

Tên gọi "xôi khúc" xuất phát từ nguyên liệu chính là lá khúc. Lá khúc có mùi thơm nhẹ, khi được giã nhuyễn, trộn với bột nếp tạo ra lớp vỏ ngoài mềm mịn, dẻo thơm cho món xôi.

Xôi khúc không chỉ là một món ăn thông thường mà còn có ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa người Việt. Món ăn này thường xuất hiện trong các dịp lễ, tết, các bữa ăn gia đình, biểu trưng cho sự gắn kết, tình cảm gia đình. Vị bùi của đậu xanh, dẻo của nếp, hương thơm của lá khúc hòa quyện lại tạo nên một hương vị đặc trưng, khó quên, gợi nhớ đến sự mộc mạc, giản dị của làng quê.

Xôi khúc thường được làm vào mùa xuân, khi lá khúc tươi xanh, có hương thơm đậm đà nhất. Vào mùa này, xôi khúc không chỉ là một món ăn mà còn là một biểu tượng của sự tươi mới, sức sống, hòa cùng không khí ấm áp của mùa xuân.

Ngày nay, do điều kiện thay đổi, lá khúc trở nên hiếm hơn,, người ta thường thay thế bằng lá dứa hay các loại rau có mùi thơm khác. Tuy nhiên, món xôi khúc vẫn giữ được vị trí quan trọng trong lòng người Việt, đặc biệt là những người con xa quê, khi nó gợi nhớ về hương vị quê nhà, tình yêu thương của gia đình.

CÁCH LÀM XÔI KHÚC CHAY NGON ĐÚNG ĐIỆU

Xôi khúc là một món ăn lâu đời, nổi bật với hương vị đậm đà của lớp bột nếp mềm mịn, hòa quyện cùng nhân đậu xanh bùi bùi. Đối với những ai yêu thích ẩm thực chay, xôi khúc chay trở thành lựa chọn hoàn hảo cho bữa sáng hay những dịp đặc biệt. Dù không sử dụng nguyên liệu từ động vật, món xôi khúc chay vẫn giữ được độ dẻo thơm, tròn vị, mang lại trải nghiệm ẩm thực tinh tế, hài hòa.

Nguyên liệu:

. Lá khúc (hoặc lá dứa): 200g

. Gạo nếp: 500g

. Đậu xanh không vỏ: 200g

. Dầu ăn: 2-3 muỗng

. Muối: 1/2 muỗng

. Hành tím: 2 củ

. Gia vị chay: Hạt nêm chay, tiêu, đường

Cách làm:

1. Sơ chế:

. Lá khúc luộc qua nước sôi rồi vắt khô, sau đó xay nhuyễn. Nếu sử dụng lá dứa, rửa sạch rồi xay nhuyễn, lọc lấy nước.

. Vo sạch, ngâm qua đêm hoặc ít nhất 4 tiếng để nếp mềm, dẻo. Sau đó vớt ra, để ráo.

. Rửa sạch, ngâm nước khoảng 2 tiếng cho đậu nở mềm. Sau đó hấp chín, tán nhuyễn, trộn đều với muối, hạt nêm chay.

2. Làm nhân đậu xanh:

. Bắc chảo lên bếp, cho một ít dầu ăn vào chảo.

. Khi dầu nóng, cho đậu xanh đã tán nhuyễn vào, thêm chút tiêu, hạt nêm chay.

. Xào đều cho đến khi đậu xanh khô lại, có thể nắm thành viên. Viên đậu thành các viên nhỏ vừa ăn.

3. Trộn bột, làm vỏ xôi:

. Trộn bột nếp với lá khúc xay nhuyễn (hoặc nước lá dứa), thêm một chút muối, nước từ từ vào bột, nhào đều tay cho đến khi bột mịn, không dính tay.

. Chia bột thành các phần nhỏ, ấn dẹt từng phần rồi đặt viên nhân đậu xanh vào giữa, bọc kín nhân lại.

4. Gói, hấp xôi khúc:

. Lăn từng viên xôi đã bọc nhân qua gạo nếp cho đều.

. Xếp các viên xôi vào xửng hấp. Hấp xôi trong khoảng 30-40 phút, cho đến khi gạo nếp chín dẻo, bột nếp đã ngấm đều nước, dẻo mịn.

5. Hoàn thành:

. Sau khi hấp chín, lấy xôi khúc ra khỏi xửng, để nguội bớt rồi thưởng thức.

. Nếu thích, bạn có thể rắc thêm hành phi lên trên để tăng hương vị.

* Lưu ý:

. Để món xôi khúc thơm ngon hơn, bạn có thể cho một chút dầu mè vào bột nếp khi nhào, tạo thêm hương vị đặc trưng.

. Lá khúc nếu không có sẵn có thể thay bằng lá dứa hoặc một loại rau khác có mùi thơm nhẹ.

Xôi khúc chay dẻo thơm, bùi bùi vị đậu xanh, mùi thơm của lá khúc sẽ là một món ăn chay độc đáo, dễ làm tại nhà, phù hợp cho mọi bữa ăn trong ngày.

KỸ THUẬT HẤP XÔI KHÚC DẺO MỊN HOÀN HẢO

Để có được món xôi khúc dẻo mịn hoàn hảo, bạn cần chú ý đến nhiều yếu tố như cách chọn nguyên liệu, quá trình sơ chế,, đặc biệt là kỹ thuật hấp.

. Chọn loại gạo nếp ngon, hạt đều, trắng, có mùi thơm tự nhiên. Gạo nếp mới sẽ giúp xôi khi hấp dẻo mềm hơn.

. Sử dụng đậu xanh đã tách vỏ, ngâm nước cho đậu nở mềm trước khi nấu để đậu xanh chín đều, bùi.

. Gạo nếp nên được ngâm từ 4 đến 8 giờ hoặc qua đêm để gạo mềm, dễ nấu. Sau khi ngâm, vớt gạo ra để ráo nước.

. Ngâm đậu xanh khoảng 2 giờ trước khi nấu, sau đó hấp chín, tán nhuyễn để làm nhân.

. Dùng nồi hấp có nhiều lỗ thoát hơi, lót một lớp lá chuối hoặc lá dứa dưới đáy xửng hấp để chống dính, tạo mùi thơm cho xôi.

. Đun sôi nước trước khi đặt xửng hấp lên. Hấp xôi với lửa vừa để hơi nước phân tán đều, giúp xôi chín từ từ mà không bị nhão hay quá khô. Thời gian hấp khoảng 30-40 phút.

. Trong quá trình hấp, nếu có nhiều hơi nước tụ trên nắp nồi, dùng khăn lau khô để tránh nước nhỏ xuống làm xôi bị nhão.

. Nếu muốn, bạn có thể rưới một ít dầu mè hoặc mỡ hành lên xôi để tăng thêm hương vị, độ bóng đẹp.

. Sau khi hấp xong, để giữ xôi khúc dẻo mềm, bạn có thể để xôi trong nồi hấp với lửa nhỏ hoặc ủ xôi trong lá chuối.

Với những kỹ thuật này, bạn sẽ có được món xôi khúc dẻo thơm, tròn vị, không bị khô hay nhão, đảm bảo hấp dẫn từ hình thức đến hương vị.

XÔI KHÚC CHAY CÓ THỂ ĂN KÈM VỚI MÓN GÌ?

Xôi khúc chay có thể ăn kèm với nhiều món ăn chay khác nhau để tạo thành một bữa ăn hài hòa, đa dạng. Một số gợi ý phổ biến là ăn kèm với dưa chua để cân bằng vị béo, bùi của xôi, hoặc nấm kho để thêm phần đậm đà, phong phú. Đậu phụ chiên giòn cũng là một lựa chọn tuyệt vời, mang lại sự tương phản về kết cấu, hương vị. Bên cạnh đó, bạn có thể thưởng thức xôi khúc chay cùng với một tách trà nóng hoặc nước ép trái cây, tạo nên một bữa ăn trọn vẹn, thơm ngon, bổ dưỡng.

BÍ QUYẾT ĐỂ XÔI KHÚC CHAY GIỮ MÀU XANH ĐẸP

Bí quyết để xôi khúc chay giữ được màu xanh đẹp mắt nằm ở việc xử lý đúng cách lá khúc hoặc lá dứa khi làm vỏ xôi. Sau khi rửa sạch lá, bạn nên luộc sơ qua để lá mềm, sau đó xay nhuyễn, lọc lấy nước cốt. Khi trộn nước cốt lá với bột nếp, cần trộn đều tay, ngay lập tức để tránh oxy hóa làm mất màu xanh. Trong quá trình hấp, hấp xôi với lửa vừa, đảm bảo nắp nồi luôn được lau khô để hơi nước không rơi xuống làm xôi bị nhạt màu. Giữ nhiệt độ ổn định, tránh để xôi quá lâu trong nồi cũng giúp duy trì màu sắc tươi tắn.

Xôi khúc chay là món ăn giàu dinh dưỡng, biểu tượng của sự giản dị, tinh tế trong ẩm thực. Với những bí quyết, kỹ thuật đã được chia sẻ, bạn có thể tự tay làm nên những đĩa xôi khúc chay dẻo thơm, tròn vị, đem đến niềm vui, sự gắn kết cho gia đình trong mỗi bữa ăn.