Nấm tràm thường có màu tím nhạt, nâu đến nâu đen, bề mặt mũ nấm thường mịn, có kích thước khá lớn. Phần dưới mũ nấm có các ống nhỏ hình trụ, không có cánh nấm giống như nhiều loài nấm khác, có vị đắng đặc trưng. Tên gọi này xuất phát từ nơi sinh sống của nấm là trên những thân cây tràm đã bị mục. Nấm này phân bố khắp miền Trung nhưng tập trung nhiều ở Huế, Quảng Trị, Quảng Bình, Phú Quốc.
Nấm tràm có thể ăn được, thường được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau. Tuy nhiên, nấm tràm có một vị đắng đặc trưng, do đó cần được chế biến đúng cách để giảm bớt vị đắng này.
Nấm tràm không được coi là một loại nấm độc. Tuy nhiên, nó có vị đắng đặc trưng mà nếu không được chế biến đúng cách, có thể gây khó chịu cho người ăn.
Nấm tràm có tác dụng giúp tăng cường hệ miễn dịch. Nấm tràm chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin, khoáng chất, giúp cung cấp năng lượng, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, nấm tràm còn chứa các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương do các gốc tự do, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, hỗ trợ quá trình lão hóa lành mạnh.
Nấm tràm còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm. Nấm tràm có chứa nhiều chất xơ, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón. Bên cạnh đó, các hợp chất chống viêm có trong nấm tràm giúp giảm viêm nhiễm trong cơ thể, từ đó hỗ trợ điều trị các bệnh viêm khớp, viêm dạ dày, các bệnh viêm nhiễm khác. Đặc biệt, nấm tràm còn có khả năng giảm cholesterol trong máu, giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch, cải thiện sức khỏe tim mạch. Với những tác dụng đa dạng, phong phú, nấm tràm không chỉ là một thực phẩm ngon miệng mà còn là một nguồn dinh dưỡng quý giá cho sức khỏe.
Nấm tràm ăn rất tốt cho sức khỏe nếu được chế biến đúng cách. Nấm tràm chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin, khoáng chất, giúp cung cấp năng lượng, tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, nấm tràm còn có chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, ngăn ngừa các bệnh mãn tính. Chất xơ trong nấm tràm cũng hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm, ngăn ngừa táo bón. Đặc biệt, nấm tràm có khả năng giảm cholesterol trong máu, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nấm tràm có vị đắng, nên cần được sơ chế, nấu chín kỹ trước khi ăn để đảm bảo an toàn, tăng cường hương vị.
Nấm tràm có hương vị độc đáo, giá trị dinh dưỡng cao tuy nhiên nhiều người e ngại sử dụng nấm tràm vì vị đắng đặc trưng của nó. Chính vì vậy, biết cách nấu canh nấm tràm không bị đắng là một kỹ năng quan trọng giúp bạn tận dụng tối đa hương vị, lợi ích dinh dưỡng của loại nấm này.
Nguyên liệu
. 200g nấm tràm tươi
. 200g thịt heo xay hoặc thịt gà thái nhỏ, tôm
. 1 củ hành tây, thái lát mỏng
. 2-3 tép tỏi, băm nhỏ
. 1 quả cà chua, thái múi cau
. 1 củ cà rốt, thái lát mỏng
. 1 lít nước dùng (gà hoặc heo)
. Hành lá, ngò rí, thái nhỏ
. Gia vị: muối, tiêu, nước mắm, dầu ăn
Sơ chế nấm tràm đúng cách là bước quan trọng để loại bỏ vị đắng đặc trưng, đảm bảo an toàn thực phẩm. Dưới đây là các bước cơ bản để sơ chế nấm tràm:
. Rửa sạch nấm: Rửa nấm dưới vòi nước lạnh để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất.
. Ngâm nước muối: Ngâm nấm trong nước muối loãng khoảng 15-30 phút để loại bỏ vị đắng. Sau khi ngâm, vớt nấm ra, rửa lại bằng nước sạch.
. Luộc sơ nấm: Đun sôi một nồi nước, cho nấm vào luộc khoảng 5-10 phút. Vớt nấm ra, ngâm ngay vào nước lạnh để giữ độ giòn, loại bỏ vị đắng còn sót lại.
Chuẩn bị các nguyên phụ liệu khác
. Xào thịt/tôm: Đun nóng một ít dầu ăn trong nồi, cho tỏi băm vào phi thơm. Sau đó, thêm thịt heo xay hoặc thịt gà hay tôm vào xào cho đến khi thịt/tôm chín, săn lại. Nêm một chút muối, tiêu.
. Thêm hành tây, cà rốt: Cho hành tây, cà rốt vào nồi, xào đều trong vài phút cho đến khi các nguyên liệu mềm ra.
Nấu canh
. Thêm cà chua: Cho cà chua vào nồi, xào đều cho đến khi cà chua mềm, ra nước.
. Thêm nước dùng: Đổ nước dùng vào nồi, đun sôi.
. Thêm nấm tràm: Khi nước dùng sôi, cho nấm tràm đã sơ chế vào nồi. Đun sôi lại, hạ lửa nhỏ, nấu thêm khoảng 5-10 phút để nấm tràm chín đều.
. Nêm gia vị: Nêm nước mắm, muối, tiêu theo khẩu vị.
. Thêm hành lá, ngò rí: Trước khi tắt bếp, cho hành lá, ngò rí thái nhỏ vào nồi. Khuấy đều.
. Thưởng thức: Múc canh ra bát, dùng nóng với cơm trắng hoặc ăn kèm bún.
Nấm tràm với vị đắng đặc trưng, giá trị dinh dưỡng cao, từ lâu đã trở thành một nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực của người Việt. Không chỉ mang lại hương vị độc đáo cho các món ăn, nấm tràm còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe như tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, việc chế biến nấm tràm để loại bỏ hoàn toàn vị đắng, giữ được độ ngon tự nhiên là một thử thách đối với nhiều người.
Nấm tràm có thể kết hợp với nhiều nguyên liệu khác nhau để tạo nên hương vị đặc trưng. Một số nguyên liệu thường dùng trong canh nấm tràm bao gồm: tôm, cá, thịt heo, mướp, bông bí, mồng tơi, rau ngót, cà rốt, khoai tây, và các loại nấm khác như nấm hương, nấm rơm.
Nấm tràm giàu vitamin B, D, khoáng chất như sắt, canxi, và magie. Ngoài ra, nấm tràm còn chứa các hợp chất chống oxy hóa và có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch. Khi kết hợp với các nguyên liệu khác trong canh, món ăn này cung cấp nhiều protein, chất xơ và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
Những người có tiền sử dị ứng với nấm, hoặc mắc bệnh về hệ tiêu hóa như viêm dạ dày, loét dạ dày nên hạn chế ăn nấm tràm do nấm có thể khó tiêu và gây khó chịu dạ dày. Người bị dị ứng thực phẩm hoặc hệ miễn dịch yếu cũng nên thận trọng khi ăn nấm tràm.
Nấm tràm có thể khó tiêu đối với một số người, đặc biệt là người có hệ tiêu hóa yếu. Vị đắng của nấm tràm cũng có thể gây khó chịu cho một số người khi ăn lần đầu. Tuy nhiên, nếu được chế biến đúng cách và kết hợp với các nguyên liệu dễ tiêu như rau xanh, món canh sẽ dễ tiêu hóa hơn.
Một số người có thể bị dị ứng với nấm, và nấm tràm cũng không ngoại lệ. Các dấu hiệu dị ứng bao gồm ngứa, nổi mẩn đỏ, khó thở, hoặc sưng. Nếu đã từng bị dị ứng với các loại nấm khác, người dùng nên cẩn thận khi thử nấm tràm lần đầu.
Trẻ nhỏ có thể ăn canh nấm tràm, nhưng nên thử với lượng nhỏ ban đầu để đảm bảo không bị dị ứng hoặc khó tiêu. Vị đắng của nấm tràm có thể không hợp với khẩu vị của trẻ em, do đó nên kết hợp nấm tràm với những nguyên liệu ngọt và mềm hơn như mướp, bông bí, hoặc rau củ.
Theo kinh nghiệm dân gian, nấm tràm có tác dụng giải cảm và giảm mệt mỏi, nhờ vào các chất chống oxy hóa và khả năng tăng cường miễn dịch. Canh nấm tràm được cho là có khả năng làm dịu cơn sốt và giúp phục hồi sức khỏe sau khi bị cảm.